Czym są emerytury pomostowe?
Emerytury pomostowe to rodzaj wcześniejszej emerytury. Przysługuje osobom wykonującym prace w szkodliwym w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Do pierwszej grupy zalicza się m.in. prace pod ziemią, pod wodą, na wodzie czy w wyjątkowo ciepłej lub zimnej temperaturze. Wykonują je przedstawiciele takich zawodów jak np. górnik, hutnik czy rybak morski.
W przypadku prac o szczególnym charakterze chodzi o zajęcia wymagające wyjątkowej sprawności psychofizycznej oraz związane ze szczególną odpowiedzialnością za bezpieczeństwo publiczne oraz życie i zdrowie innych osób. Do zawodów wykonujących taką pracę zalicza się np. pilotów, kontrolerów ruchu lotniczego, maszynistów, kierowców autobusów i trolejbusów, motorniczych tramwajów, operatorów żurawi wieżowych, dźwignic portowych, ratowników medycznych.
Warunki otrzymania emerytury pomostowej do końca 2023 roku
Jak informuje ZUS, do przejścia na emeryturę pomostową na ogólnych zasadach uprawnione są osoby które:
- urodziły się po 31 grudnia 1948 r.,
- ukończyłeś co najmniej 55 lat (kobiety) lub 60 lat (mężczyźni),
- udowodniły co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze,
- mają co najmniej 20 lat (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni) stażu ubezpieczeniowego (okresy składkowe i nieskładkowe),
- wykonywały przed 1 stycznia 1999 r. pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
- wykonywały po 31 grudnia 2008 r. pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
Do uzyskania prawa do emerytury pomostowej potrzebne jest spełnienia wszystkich wymienionych warunków.
Warunki otrzymania emerytury pomostowej od 1 stycznia 2024 roku
Celem zmian w przepisach, które wchodzą w życie 1 stycznia 2024 r. był odwrócenie wygasającego charakteru emerytur pomostowych. Dlatego z ustawy o emeryturach pomostowych usunięto wymagania dotyczącego wykonywania prac w szczególnych warunkach lub prac o szczególnym charakterze przed 1 stycznia 1999 r. Dzięki temu o emeryturę pomostową będą mogły ubiegać się osoby, które pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze rozpoczęły po 31 grudnia 2008 r.
Zmiany w emeryturach pomostowych. Przepisy
Zmiany w emeryturach pomostowych wprowadziła ustawa z 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw. Ministerstwo rodziny i polityki społecznej, (które było jej autorem) uzasadniało, że decyzja o wycofaniu się ze stopniowego wygaszania emerytur pomostowych wynika z tego, że warunki pracy w Polsce nie poprawiły się na tyle, by można było zrezygnować z możliwości przejścia na wcześniejsze świadczenia. Według ZUS-u w czerwcu 2023 r. liczba osób pobierających emerytury pomostowe wyniosła 40,8 tys. ZUS szacuje, że po uchyleniu wygasającego charakteru emerytur pomostowych liczba osób, które przejdą na to świadczenie wyniesie: w 2024 r. – 7,3 tys., w 2029 r. – 4 tys., w 2033 r. – 4,8 tys.